Şam yönetiminden gelen ön koşullardan vazgeçildiği yönündeki açıklamalar ile Türkiye-Suriye ilişkilerinin normalleşme sürecinin yeniden başlaması gündemde. Dışişleri kaynakları, yaptığı açıklamada, “Suriye’nin toprakları terör unsurlarından arındırılmalı, geri dönüşler için gerekli koşullar oluşturulmalıdır” ifadelerini kullandı.
Esed’in; Meclis toplantısında yaptığı, ‘Türk askerinin Suriye’den çekilmesi’ ön koşulundan vazgeçildiği yönündeki açıklamaları, diyalog zemininin kapısını araladı.
Aralık 2022 ve sonrasında yapılan toplantıların aksine, rejimin söyleminin değişmesi, iki ülke arasındaki normalleşme sürecinin canlanması olarak yorumlandı.
Türkiye’nin öncelikleri; terörle mücadele iş birliği, sınır güvenliğinin tesisi. İki yıl önce başlayan başlayan normalleşme sürecinde muhataplara bu hassasiyetler anlatıldı. Normalleşme sürecini duraklatan ise ön koşulların öne sürülmesi oldu.
“GERÇEKÇİ YAKLAŞIMLAR SÜRECİN ÖNÜNÜ AÇACAK”
Peki süreç nasıl yeniden başlayacak? Dışişleri kaynakları, Suriye’de ihtilafın başladığı Mart 2011 öncesinde ikili ilişkilerin birçok alanda geliştirildiğini hatırlattı. İlişkilerin normalleşmesinin yolu sıralandı. TRT Haber’in aktardığına göre, normalleşme yolu şöyle sıralandı:
- Suriye’nin toprak bütünlüğünü ve birliğini muhafaza etmek üzere terör unsurlarından arındırılması,
- Suriye’nin kendi halkıyla, kendi halkının meşru talep ve beklentileri temelinde 2254 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararı çerçevesinde gerçek bir ulusal uzlaşı sağlaması,
- Bununla bağlantılı olarak güvenli ve onurlu geri dönüşler için gerekli koşulların oluşturulması,
- İnsani yardımların kesintisiz şekilde sürmesinden geçmektedir.
Edinilen bilgiye göre, bu anlayışların hakim kılınması ile Suriye’nin ve bölge ülkelerin güvenliğine katkı sağlayabilecek adımların önünün açılacak.
Liderler seviyesinde görüşme, sürecin seyrine göre gerçekleşecek
Ankara-Şam hattında normalleşme sürecini, istihbarat birimlerinin başkan yardımcıları ardından başkanlarının görüşmesinin başlatacak.
Koşullar oluşursa, 2023 yılında olduğu gibi ilgili müzakereler bakanlar düzeyine çıkacak. Eğer taraflar anlaşırsa liderler seviyesinde görüşme gerçekleştirilmesi bekleniyor.
