Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2024 yılı ikinci çeyrek “Banka Kredileri Eğilim Anketi” sonuçları açıklandı.
2024’ün ikinci çeyreğine ilişkin değerlendirmeleri ile 2024’ün üçüncü çeyreğine ilişkin beklentilerini içeren ankete göre, bankaların genel olarak işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartlar sıkılaşmaya devam etti.
Ankette, alt kırılımlara bakıldığında yabancı para cinsinden krediler hariç tüm kredilerde talebin azaldığı görüldü.
İlk çeyrekte başlayan yabancı kredi artışı 2. çeyrekte de devam etse de sermaye yeterliliği ve teminatlara ilişkin riskler, bu sıkılaşmanın en önemli faktörleri oldu. Üçüncü çeyrek için bankaların beklentisi, tüm bireysel kredi türlerine uygulanan standartlardaki sıkılaşma seyrinin sona ereceği yönünde oldu.
Konut ve diğer bireysel kredilerde fon maliyetleri ve bilanço kısıtlamaları, taşıt kredilerinde ise banka dışı mali kesimin rekabeti sıkılaştırıcı faktörler olarak öne çıktı. Bankaların, aynı zamanda konut ve diğer bireysel kredi talebindeki azalışın yerini artışa bırakmasını beklediği görüldü.
Kredi taleplerinde düşüş
İşletmelere verilen kredilere olan talep, 2024 yılının ikinci çeyreğinde azalış gösterdi. Yabancı para cinsinden açılan krediler dışındaki tüm kredilere olan talepte düşüş gözlendi.
Anket sonuçlarını içeren metinde şu ifadeler kullanıldı:
“İşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan koşul ve kurallara bakıldığında, ortalama krediler ve daha riskli krediler üzerindeki kâr marjlarındaki artış seyrinin güçlenerek devam ettiği gözlenmiştir. Faiz dışında alınan ücret ve komisyonlar ile ise gevşediği görülmüştür. kredi ya da kredi limitinin büyüklüğüne ilişkin koşul ve kuralların sıkılaştığı, teminat ihtiyacı ve vadeye ilişkin koşul ve kuralların Bireysel kredilere uygulanan koşul ve kurallar incelendiğinde, ortalama krediler üzerindeki kâr marjındaki artışın tüm bireysel kredi türlerinde önemli ölçüde zayıfladığı, daha riskli krediler üzerindeki kâr marjındaki artışın ise konut ve diğer bireysel kredi türlerinde zayıflarken taşıt kredilerinde yerini azalışa bıraktığı görülmüştür. Konut kredilerinde diğer durum ve şartlara ilişkin koşul ve kurallardaki sıkılaşmanın sona erdiği, taşıt kredilerinde vadeye ilişkin, diğer bireysel kredi türlerinde ise teminat ihtiyacı ve vadeye ilişkin koşul ve kurallardaki sıkılaşmanın devam ettiği gözlenmiştir”
Fon koşulları
Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelenen ankette, “yurt içi fonlama koşullarındaki sıkılaşma yönlü seyrin zayıflayarak, yurt dışı fonlama koşullarındaki gevşeme yönlü seyrin ise güçlenerek devam ettiği görülmüştür” ifadesi yer aldı.
Ankette, yurt dışı fonlama koşullarındaki gevşemenin ise sürmesinin beklendiği belirtildi.
