Muallim Naci 1850 yılında İstanbul’da doğdu. Asıl adı Ömer’dir. Babasının ölümü üzerine amcasının yanında yaşamak için Varna’ya gitti. Oradaki medresede okudu. Varna Lisesi’nde öğretmenlik yaptı. Said Paşa’nın özel kalemesi olarak Rumeli ve Anadolu’nun birçok şehrini dolaştı. İstanbul’a geldi. Tanzimat edebiyatı denilince akla gelen birkaç yazardan biridir. Muallim Naci birçok eser yazmıştır.
Özellikle dönemin önde gelen edebiyatçılarından Recaizade Mahmut Ekrem ile yaptığı eski ve yeni edebiyat tartışmaları edebiyat tarihimizde önemli bir yere sahiptir. Muallim Naci’nin vefatının 130. yılında ondan öne çıkanlar…
Devlet memurluğundan istifa etti. Tercüman-ı Adalet gazetesinin edebiyat sayfasının yöneticiliğine başladı. Diğer gazetelerde çalıştı. Galatasaray Lisesi ve Mekteb-i Hukuk’ta edebiyat öğretmenliği yaptı. Hayatı boyunca Recaizade Ekrem ekolüne karşı klasik edebiyatı savundu.
Aruzu ustaca kullandı. Servet-i Fünûnistler etkilenmiştir. Şairliğinin yanı sıra edebiyat tarihi ve teoloji çalışmalarıyla da dikkatleri üzerine çekmiştir.
Ünlü bir ustaydı. Fatih ilçesinde, Karagümrük ve Balat bölgelerinin ortasında kendi adını taşıyan bir ilkokul bulunmaktadır. 13 Nisan 1893’te ve İkinci Dünya Savaşı’nda öldü. Mahmut Türbesi’ne defnedildi.
Klasik edebiyat savunucusu
Ahmet Mithat Efendi’nin Tercüman-ı Perakende’yi eski edebî yazıların sözcüsü yapmakla suçlanması üzerine Muallim Naci istifa etti. Diğer gazetelerde çalıştı. Galatasaray Lisesi ve Mekteb-i Hukuk’ta edebiyat öğretmenliği yaptı.
Hayatı boyunca Recaizade Mahmut Ekrem ekolüne karşı klasik edebiyatı savundu. Recaizade, Mahmut Ekrem’in Zemzeme adlı şiir kitabına yönelik “Demdeme” eleştirisini kaleme aldı. Aruzu ustalıkla Türkçe’ye uygulamış.
Yazar, Servet-i Fünun sanatçılarını etkilemiştir. Şairliğinin yanı sıra edebiyat tarihi ve teoloji çalışmalarıyla da dikkatleri üzerine çekmiştir. Sanatçı, daha sonraki yaşamında Yeni edebiyatı tam anlamıyla benimsemiş ve Batılı anlamda başarılı edebiyat örneklerini vermiştir.
“Zemzeme” ve “Demdeme” tartışması
Türk edebiyatı belli dönemlerde değerli kalem savaşlarına meydan okumuştur. Tanzimat ile başlayan edebiyat serüveniyle birlikte yazarların mücadelelerini de beraberinde getirmiştir.
Hem Divan edebiyatında hem de Tanzimat edebiyatında ortaya çıkan edebî çalkantılar, Cumhuriyet merkezli edebiyat dönemiyle birlikte devam etmiştir.
Bu tartışmalardan biri de şüphesiz iki usta kalemin ortasında gerçekleşti. Recaizade Mahmut Ekrem ve Muallim Naci’nin ortasında çıkan “Zemzeme” ve Demdeme kargaşası günümüze kadar devam etti.
Sayfa: 56
Edebiyat çevrelerini meşgul eden tartışma
Zemzeme, Recaizade Mahmut Ekrem’in yazdığı 3 ciltlik bir şiir dizisidir. Recaizade Mahmut Ekrem, Zemzeme’yi yazdıktan sonra eski-yeni çatışmasında yenilikçi tarafı seçti.
Zemzeme kitabının önsözü Servet-i Fünun akımının da öncüsü olarak görülmektedir. Eski şiir anlayışının (Divan şiiri) takipçisi olarak tanınan Muallim Naci, Zemzeme’ye cevaben Demdeme adlı eserinin yazarıdır. Zemzeme ile Demdeme ve çevresindekilerin çatışması edebiyatı uzun süre meşgul etmiştir.
Kitap sayfası için link:
