Avni Dilligil kimdir
Yeşilçam’ın ve tiyatromuzun usta isimlerinden olan Avni Dilligil’in hayat kıssasıdır.
Türk sinemasının ve tiyatrosunun gelip geçmiş en usta isimlerinden olan Avni Dilligil, tabir yerindeyse adeta sahne tozunu yuta yuta büyüdü. Ömrü sahnelerde geçen, tiyatroya ve sinemaya pek çok isim kazandıran Avni Dilligil, ismini unutulmazlar ortasına yazdırdı.
Avni Dilligil, Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında 1908’de Hayfa kentinde doğdu. Edirne Lisesi’nde ve ardından İstanbul Lisesi’nde okudu. Liseyi İstanbul’da bitirdikten sonra, 1927’de Kent Tiyatroları’nda “Hamlet” oyununda rol alarak sanat hayatına adım attı.
Babasının görevi nedeniyle çocukluğu Hayfa’dan Suudi Arabistan’a, Batum’dan Edirne ve Samsun’a kadar birçok yerde geçen Dilligil, ilköğrenimini İstanbul’daki bir Fransız okulunda, ortaöğrenimini Edirne ve İstanbul’daki okullarda tamamladı.
Mercan İdadisi öğrencisiyken sık sık Şehzadebaşı’na giderek ünlü tiyatro ustalarını izleyen Dilligil, Vefa Takımı’nda da bir süre futbol oynadı.
Uzun süre Şehir Tiyatrosu’nda oyunculuk yapan Avni Dilligil, Muhsin Ertuğrul ile ortalarında geçen bir münakaşa üzerine Kent Tiyatroları’ndan ayrıldı.
Daha sonra Ses Opereti, Şehir Tiyatrosu, Gençlik Tiyatrosu, Çığır Sahne, Halk Tiyatrosu, Avni Dilligil Tiyatrosu gibi toplulukları da kurmuş, Raşit Rıza Tiyatrosu, Türk Tiyatrosu, Bizim Tiyatroda görev almış, ayrıca 350’den fazla sinemada de rol aldı.
Sahneye birinci adım…
Sahneye birinci defa babasının tayini nedeniyle gittiği 1924’te Samsun Türk Ocağı’nda çıkan Dilligil, 1925’te Eskişehir Cer Atölyeleri’ne tornacı olarak girdi.
Liseden mezun olduktan sonra Avni Dilligil, İstanbul Kent Tiyatrosu’nun sınavını kazanarak oyuncu kadrosuna katıldı ve 1927’de Kent Tiyatrolarında “Hamlet” oyununda rol alarak profesyonel sanat hayatına adım attı.
Ve sinema…
1941 yılında “Kahveci Güzeli” sinemasıyla sinemada yer aldı. 1950’de “Oğlum İçin” sinemasıyla direktörlüğe başladı. Dört sinema senaryosu yazdı.
Tiyatro çalışmalarının yanı sıra ortalarında Nejat Uygur, Metin Serezli, Ayşen Gruda, Halit Akçatepe, Hulusi Kentmen üzere pek çok oyuncunun hocalığını yaptı ve geniş kitlelerce tanınmasına vesile oldu.
“Tiyatroda demokrasi olmaz”
“Tiyatroda demokrasi olmaz.” lafıyla hafızalarda yer edinen Dilligil, hem Yeşilçam’ın hem de Türk tiyatrosunun özel ve usta oyuncularından biridir. Yaşamı boyunca pek çok filmde ve tiyatroda rol alan Avni Dilligil; kendisi gibi oyuncu olan “kötü kadın” Aliye Rona’nın kardeşidir.
Adına mükafatlar veriliyor
Usta oyuncu için her sene ismine “Avni Dilligil Tiyatro Ödülleri” veriliyor. Avni Dilligil, 1978’de kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti. Dilligil, Üsküdar Karacaahmet Mezarlığı’ında ebedi istirgahında yatmaktadır.
